feminizam

Međunarodni dan žena - 8. mart 1/2

11/30/2008

Međunarodni dan žena obeležava se 8. marta svake godine. Tog dana se slave ekonomska, politička i društvena dostignuća pripadnika ženskog pola. Prvi Dan žena je obeležen 28. februara 1909. u SAD-u deklaracijom koju je donela Socijalistička partija Amerike. Između ostalih važnih istorijskih događaja, njime se obeležava i požar u fabrici Triangle Shirtwaist u Njujorku 1911. godine kada je poginulo preko 140 žena.

Ideja za obeležavanjem međunarodnog dana žena pojavila se prvi put početkom 20. veka u doba brze industrijalizacije i ekonomske ekspanzije koja je često dovodila do protesta zbog loših uslova rada. Žene zaposlene u industriji odeće i tekstila su javno demonstrirale 8. marta 1857. u Njujorku. Tekstilne radnice su protestovale zbog loših uslova rada i niskih plata. Demonstracije je rasterala policija. Te iste žene su osnovale sindikat dva meseca kasnije.

Protesti 8. marta događali su se i sledećih godina, od kojih je najpoznatiji bio 1908. godine kada je 15.000 žena marširalo kroz Njujork tražeći kraće radno vreme, bolje plate i pravo glasa. Godine 1910. prva međunarodna ženska konferencija bila je održana u Kopenhagenu u organizaciji Socijalističke Internacionale te ustanovila „Međunarodni dan žena“ na predlog slavne nemačke socijalistkinje Klare Cetkin. Sledeće godine je Međunarodni dan žena obeležilo preko milion ljudi u Austriji, Danskoj, Nemačkoj i Švajcarskoj. Ti događaji su koincidirali s požarom u fabrici Triangle Shirtwaist u Njujorku, nakon koga su slabe mere sigurnosti na radu okrivljene za veliki broj žrtava. Na početku Prvog svetskog rata žene širom Evrope su 8. marta 1913. održale demonstracije za mir.