feminizam

Radikalni feminizam

Radikalni feminizam je struja unutar feminističkog pokreta čije sledbenice tvrde da je glavni uzrok ugnjetavanja žena postojanje patrijarhata u ljudskom društvu, odnosno formalni ili neformalni sistem vlasti kojim se održava muška dominacija nad ženama. Radikalne feministkinje zato tvrde da se žene mogu osloboditi jedino ako sruše patrijarhat potpunim odbacivanjem tzv. Rodnih uloga i radikalnom promenom društva.

Radikalni feminizam se razvio u drugoj polovini 1960-ih u SAD, a kasnije proširio po ostalim zapadnim zemljama. Njegove sledbenice su bile nezadovoljne načinom na koji su drugi društveni pokreti (pokret za građanska prava u SAD i sl.) tretirali ženske probleme, odnosno rodnom diskriminacijom unutar samih tih pokreta. Takođe su odbacile stav prema kome će problem inferiornog položaja žena biti rešen putem promene zakona (za šta su se zalagale liberalne feministkinje), odnosno ukidanjem klasnih razlika (za što su se zalagale socijalističke i marksističke feministkinje).

Uz radikalni feminizam se često vezuje i izraz militantni feminizam, ali se on često shvata kao pežorativni naziv koji koriste njegovi protivnici, kao i protivnici srodnih struja unutar feminizma.

Radikalni feminizam, u formi u kojoj se razvio 1970-ih, je danas među laicima, odnosno široj javnosti sinonim za feminizam uopšte.

Comments (0) Posted to Generalna 11/01/2008 Edit

Vrste feminizma

Teorijsko delovanje razlikuje pet feminističkih pristupa:

1.radikalni  feminizam,
2.marksistički i socijalistički feminizam,
3.liberalni feminizam,
4.crni feminizam,
5.postmoderni feminizam.    

Postoje preklapanja ovih pristupa, ali i velike razlike između njih. Svakom od njih pripadaju feministkinje koje zastupaju različita shvatanja. Veoma je vazno sagledavanje razlika između ovih struja feminizma, jer to pomaže da se razjasne neki od velikih sporova unutar feminističkog pokreta. Samosvesne žene, bez obzira da li se javno deklarišu kao feministkinje ili ne, najčešće smeštaju sebe u jednu od ovih kategorija; u onu čija im se zalaganja, razmišljanja i delovanja čine bliska. Namera mi je da ukratko predstavim svaku od ovih perspektiva i pokažem kako se one primenjuju na specifične aspekte rodne nejednakosti.

Comments (1) Posted to Generalna 10/26/2008 Edit

Talasi feminizma

Feminizam se razvijao u tri talasa:

• Prvi talas feminizma - traje kroz 19. vek i označava borbu žena za pravo glasa. Te feministkinje su poznate kao sufražetkinje.
• Drugi talas feminizma - javlja se 1960-ih godina i traje do 1980-ih godina. Označava klasične postavke i fokuse feminizama; organizacija masovnog pokreta, rodna ravnopravnost, antiimperijalizam, promenu zakonodavstva, ženske i feminističke časopise, edukacija žena, problematika muškog nasilja i slično...
• Treći talas feminizma - započinje krajem 1980-ih godina i razvija se i danas; redefiniše rod i nadilaziti rodne razlike pa je posebno blizak kvir teoriji, postmodernizmu, ekofeminizmu, trans-feminizmu i sl.

Comments (3) Posted to Generalna 10/26/2008 Edit

Pojam feminizma

Feminizam je društveni pokret i doktrina koji se zalaže za oslobođenje žena od nasilja, seksizma i tradicionalnih ženskih uloga i za prihvatanje žene kao celokupne ličnosti. Pokret se takođe bori za ostvarenje ekonomske i političke ravnopravnosti žena. Posebno se bavi ukazivanjem na postojanje ugnjetavanja u svakodnevici, njenom predočavanju javnosti i tretmanu žrtava. Ideja pokreta je ujedinjenje žena kako bi se prevazišla diskriminacija. U početku je ograničen samo na žene, da bi istrajnošću i samoemancipacijom počeo da uključuje i muškarce kao aktiviste.

Feministkinje smatraju da je patrijarhat, kao dominacija muškaraca nad ženama, osnovna vrsta ugnjetavanja, koja se provlači kroz sve sfere. Poznat feministički slogan "lično je političko" ukazuje na to da pojedinačna represija u kući, muža nad ženom, stvara globalnu represiju u društvu, muškarca nad ženom. Feminizam, je naziv za skupinu ideologija, i političkih pokreta kojima je cilj bio poboljšanje položaja žene u društvu, odnosno izjednačavanje prava žena s pravima muškaraca.

Comments (6) Posted to Generalna 10/19/2008 Edit

Zašto feminizam?

Uprkos napretku koji su učinile žene u zemljama širom sveta, rodne razlike i dalje služe kao osnova za socijalne nejednakosti.

Mada uloge muškaraca i žena mogu da variraju od kulture do kulture, ne postoji poznat primer društva u kojem su žene moćnije od muškaraca. Uloge muškaraca se po pravilu više vrednuju i nagrađuju od uloga žena: u skoro svakoj kulturi žene snose najveću odgovornost za podizanje potomstva i rad u kući, dok se muškarci tradicionalno brinu za zaradu i izdržavanje porodice.

Feministički pokret doveo je do postavljanja čitavog niza teorija koje pokušavaju da objasne rodne nejednakosti i predlože načine za njihovo prevazilaženje. Feminističke teorije o rodnim nejednakostima iznose međusobno sasvim protivurečne stavove. Mada se svi feministički autori bave nejednakom pozicijom žene u društvu, njihova objašnjenja u znatnoj meri se razlikuju. Suprotstavljene škole feminizma objašnjavaju rodne nejednakosti čitavim nizom duboko ukorenjenih društvenih procesa, kao što su seksizam, patrijarhalnost, kapitalizam i rasizam.

Comments (13) Posted to Generalna 10/16/2008 Edit